اجلاس شهرداران مراکز استانها؛ از تبادل تجربه تا تصمیمسازی ملی
یادداشت، مهیایی معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان: شهرهای ایران امروز با مجموعهای از چالشهای درهمتنیده مواجهاند که مدیریت آنها دیگر صرفاً در چارچوبهای محلی و راهحلهای کوتاهمدت ممکن نیست. فشار فزاینده بر زیرساختهای شهری، ناپایداری منابع مالی، فرسودگی کالبدی، تشدید مخاطرات محیطزیستی و پیامدهای تغییرات اقلیمی، شهر را به نظامی پیچیده و چندبعدی تبدیل کرده است. در چنین شرایطی، مدیریت شهری نیازمند گفتوگویی فراتر از تبادل تجربه و حرکت به سمت تصمیمسازی هماهنگ و مبتنی بر شواهد در سطح ملی است. برگزاری اجلاس شهرداران مراکز استانها را باید در همین چارچوب تحلیلی ارزیابی کرد؛ بهعنوان ابزاری برای تقویت حکمرانی شهری، نه صرفاً یک رویداد دورهای.
تجربه سالهای اخیر نشان میدهد که بسیاری از مسائل شهرهای کشور، با وجود تفاوتهای محلی، ریشهها و الگوهای مشترکی دارند. ناترازی میان وظایف و اختیارات شهرداریها، محدودیت منابع درآمدی پایدار، گسترش بافتهای ناکارآمد و کاهش تابآوری شهرها در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی، از جمله این مسائل است. در چنین فضایی، اگر گفتوگوی میان شهرداران به سطح تحلیل نهادی ارتقا نیابد، ظرفیت آن برای اثرگذاری واقعی بر سیاستهای ملی محدود خواهد ماند. نقطه تمایز یک اجلاس مؤثر، توانایی آن در تبدیل تجربههای میدانی به راهکارهای قابل تعمیم و تصمیمهای قابل پیگیری است.
میزبانی گرگان از این اجلاس، صرفاً یک انتخاب مکانی نیست، بلکه فرصتی برای گفتوگوی واقعگرایانه درباره چالشهای متنوع مدیریت شهری در کشور است. شهرهای استان گلستان در سالهای اخیر با طیفی از مسائل کالبدی، محیطزیستی و زیرساختی مواجه بودهاند که نمونهای فشرده از وضعیت بسیاری از شهرهای ایران به شمار میرود. قرار گرفتن این گفتوگوی ملی در چنین بستری، میتواند به غنای مباحث و واقعبینانهتر شدن جمعبندیها کمک کند و پیوند میان سیاستهای بالادستی و واقعیتهای محلی را تقویت سازد.
برای آنکه این اجلاس بتواند از سطح تبادل تجربه فراتر رود و به تصمیمسازی مؤثر منجر شود، توجه به چند محور عملیاتی ضروری است. نخست، شکلگیری یک کارگروه دائمی تصمیمسازی شهری با مشارکت شهرداران مراکز استانها و نمایندگان استانداریهاست کارگروهی که مأموریت آن شناسایی مسائل مشترک شهرها، اولویتبندی آنها و ارائه پیشنهادهای مشخص برای اصلاح سیاستها و رویههای اجرایی در سطح ملی باشد. استمرار چنین سازوکاری میتواند گفتوگوهای مقطعی را به فرآیند یادگیری نهادی و تصمیمگیری مبتنی بر شواهد تبدیل کند.
در کنار آن، تقویت پایداری مالی شهرداریها باید بهعنوان یکی از محورهای اصلی خروجی اجلاس مورد توجه قرار گیرد. بسیاری از چالشهای مدیریتی شهرها ریشه در ناپایداری منابع درآمدی دارد. استخراج و تدوین راهکارهای مشترک برای تنوعبخشی به درآمدها، کاهش وابستگی به منابع ناپایدار و ارتقای شفافیت مالی، میتواند به بهبود ظرفیت اجرایی شهرداریها و افزایش کارآمدی مدیریت شهری در مقیاس ملی کمک کند.
محور سوم، ایجاد یک بستر منظم برای تبادل داده، شاخصها و تجربههای مدیریتی میان شهرهای مراکز استانهاست. تصمیمسازی اثربخش بدون دسترسی به اطلاعات معتبر و قابل مقایسه امکانپذیر نیست. شکلگیری چنین بستری میتواند زمینه ارتقای کیفیت برنامهریزی شهری، افزایش همافزایی میان شهرها و همراستاسازی سیاستهای محلی با اهداف کلان توسعه شهری را فراهم آورد.
در نهایت، ارزش واقعی اجلاس شهرداران مراکز استانها به میزان اثرگذاری آن بر بهبود حکمرانی شهری وابسته است. اگر این نشست بتواند به ایجاد سازوکارهای پایدار، تقویت پیوند میان تجربه و سیاست و حرکت از گفتوگو به تصمیم منجر شود، میتوان آن را نقطه آغازی برای مسیر جدیدی در مدیریت شهری کشور دانست. گرگان در این میان، نه فقط میزبان یک رویداد، بلکه بستر شکلگیری گفتوگویی است که تداوم آن میتواند به ارتقای کیفیت تصمیمگیری و تابآوری شهرهای ایران در آینده کمک کند.
ارسال نظرات