فراتر از یک نمایشگاه؛ شکلگیری مسیر پایدار صادرات گلستان به ترکمنستان
یادداشت، کیان مهر معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار گلستان: برگزاری «اولین نمایشگاه فرصتهای صادراتی استان گلستان» در استان بالکان ترکمنستان برای ما تنها یک برنامه معرفی محصولات نبود بلکه آزمونی برای سنجش توان استان در ورود سازمانیافته و پایدار به بازارهای منطقهای بود. در شرایطی که بخش قابل توجهی از واحدهای تولیدی کشور با محدودیت بازار داخلی و افزایش هزینههای تولید مواجهاند تکیه بر ظرفیتهای همسایگان میتواند مسیر تازهای برای رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال فراهم کند. ترکمنستان بهعنوان بزرگترین شریک تجاری گلستان به دلیل نزدیکی جغرافیایی، فرهنگی و دسترسی آسان به مسیرهای حملونقل، ظرفیت کمنظیری برای توسعه مبادلات دارد. پرسش اصلی این است که چگونه میتوانیم این رویداد را از یک نمایشگاه کوتاهمدت به یک مسیر بلندمدت و پایدار صادراتی تبدیل کنیم.
بر اساس ارزیابیهای بینالمللی از جمله گزارشهای UNIDO و UNCTAD در سالهای اخیر کشورهایی که توانستهاند در بازارهای همسایه حضور پایدار داشته باشند، سه اصل را رعایت کردهاند: انطباق محصولات با نیاز مقصد، توسعه لجستیک رقابتپذیر و استمرار ارتباطات فراتر از رویدادهای نمایشگاهی. محصولات گلستان تولیدات کشاورزی نظیر برنج، سویا، مرغ و آبزیپروری تا صنایع غذایی، گلخانهای و تجهیزات کشاورزی با نیازهای وارداتی ترکمنستان همراستایی قابل توجهی دارد. این نمایشگاه فرصتی بود تا تولیدکنندگان استان از نزدیک با سلیقه مصرفکننده ترکمن، استانداردهای مورد مطالبه و روند تقاضای این کشور آشنا شوند.
اهمیت این نمایشگاه تنها در ارائه محصولات نبود بلکه در نوع حضور ما بود: حضور استاندار گلستان، تیمی از مدیران اقتصادی و فنی، فعالان بخش خصوصی، تجار و تولیدکنندگان، و هماهنگی نزدیک اتاق مشترک ایران–ترکمنستان و اتاق بازرگانی گرگان. این ترکیب سبب شد مذاکرات هدفمند شکل بگیرد ظرفیتهای مشترک بررسی شود و مسیر همکاریهای آتی روشنتر گردد. تجربه کشورهای موفق در صادرات منطقهای—براساس مطالعات World Bank و OECD—نشان میدهد که «اعتمادسازی نهادی» و «گفتوگوی مستقیم» بیش از هر عامل دیگری در موفقیت روابط تجاری نقش دارند رویکردی که خوشبختانه در این رویداد بهطور کامل دنبال شد.
با این حال، تجربههای منطقهای یادآور میشوند که نمایشگاهها تنها آغاز راهاند. برای تبدیل این حضور به نتایج ملموس چند اقدام ضروری است: نخست تشکیل یک کارگروه مشترک برای نیازسنجی دقیق بازار ترکمنستان و پیگیری توافقات ایجادشده. دوم تقویت لجستیک صادراتی استان از مسیرهای ریلی و بندری مانند اینچهبرون، زیرا کاهش هزینه حملونقل قدرت رقابت محصولات ما را بهطور مستقیم افزایش میدهد. سوم، حمایت هدفمند از شرکتهای کوچک و متوسطی که ظرفیت صادرات دارند، اما به دلیل محدودیت منابع، امکان حضور مستقل در بازارهای خارجی را ندارند. چهارم، تعریف پروژههای تولید مشترک در حوزههایی مانند گلخانههای مدرن، صنایع لبنی، خوراک دام و آبزیپروری؛ حوزههایی که ترکمنستان در سالهای اخیر به دنبال جذب فناوری و سرمایهگذاری مشترک در آن بوده است و پنجم پیگیری مستمر مذاکرات انجامشده در نمایشگاه، چراکه طبق تجربههای بینالمللی، بخش قابل توجهی از قراردادهای پایدار در فاصله ماههای پس از نمایشگاه شکل میگیرد.
پیامی که ما از این نمایشگاه دریافت کردیم روشن بود: گلستان میتواند از یک عرضهکننده صرف به یک شریک اقتصادی قابل اعتماد برای ترکمنستان تبدیل شود. اشتراکات فرهنگی، نزدیکی سرزمینی، تنوع محصول، وجود زیرساختهای حملونقل و تجربه سالها همکاری، همه نشان میدهد که زمان شکلگیری یک مسیر جدید اقتصادی فرا رسیده است. اگر همراهی بخش خصوصی، هماهنگی دستگاههای اجرایی و پیگیری مستمر ادامه یابد این رویداد میتواند نقطه شروع دورهای باشد که در آن صادرات استان با تحلیل دقیق، استانداردسازی، نوآوری و روابط پایدار توسعه یابد.
بهعنوان معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار گلستان، باور دارم که نمایشگاه بالکان تنها آغاز یک حرکت راهبردی است حرکتی که میتواند سهم گلستان را در تجارت خارجی ایران افزایش دهد، فرصتهای اشتغال را گسترش دهد و جایگاه استان را در تعاملات اقتصادی آسیای میانه ارتقا بخشد. اکنون زمان آن است که از این فرصت استفاده کنیم و مسیر پایدار همکاری با ترکمنستان را به یک واقعیت اقتصادی تبدیل کنیم.
ارسال نظرات