لزوم عبور از شعار و ورود به اقدام، حفاظت محیط زیست نیازمند اراده ملی و حمایت مؤثر از محیط‌بانان است
یاددشت، محمدرضا کنعانی سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران: هفته محیط زیست، فرصتی است برای بازاندیشی در سیاست‌ها، بسیج افکار عمومی و یادآوری مسئولیت‌های مشترک ما در برابر طبیعت. اما در حالی به این هفته وارد می‌شویم که جامعه محیط‌زیستی کشور، با داغی تازه از دست دادن دو محیط‌بان و مجروح‌شدن یکی دیگر روبه‌روست؛ حوادثی که نباید تنها به عنوان زنگ هشدار تلقی شوند، بلکه باید آنها را نشانه‌ای جدی از تشدید فشار‌ها بر طبیعت و مدافعان آن بدانیم.
نباید اجازه داد که این اتفاقات در حافظه عمومی جامعه به‌عنوان امری عادی ثبت شود. محیط‌بانان، نه‌فقط ناظران اجرای قانون، بلکه آخرین مدافعان زیست‌بوم‌های شکننده کشورند. شهادت یا مجروح‌شدن آنها، باید ما را متوجه شکاف‌های عمیق در نظام پشتیبانی، ساختار‌های حفاظتی و وضعیت عمومی حکمرانی محیط زیستی کند.
شعار امسال هفته محیط زیست، بر «تعهد مسئولان و همراهی مردم» تأکید دارد. اما این شعار تنها زمانی معنا پیدا می‌کند که به کنش واقعی و سیاست‌گذاری اجرایی منتهی شود. ما نیازمند عبور جدی از رویکرد‌های نمادین، و ورود به مرحله «اقدام هدفمند، فوری و مؤثر» هستیم.
حفاظت محیط زیست کشور امروز در سه حوزه نیازمند تحول است:
۱. تقویت نظام حمایت از محیط‌بانان و زیرساخت‌های حفاظتی
توسعه پوشش بیمه‌ای، بازنگری در قوانین کیفری و بازدارنده، تجهیز مناطق به فناوری‌های پایش و مراقبت، و آموزش‌های تخصصی به محیط‌بانان باید در اولویت قرار گیرد. امنیت محیط‌بانان، امنیت طبیعت است.
۲. بازتعریف سیاست‌های بهره‌برداری از منابع طبیعی
بحران‌های زباله، فرسایش خاک، آلودگی هوا و منابع آب، نابودی گونه‌های بومی و تخریب جنگل‌ها، نتیجه بهره‌برداری ناپایدار و بعضاً بی‌ضابطه است. تنظیم‌گری نوین، اصلاح الگوی مصرف و استفاده از فناوری‌های پاک باید در سیاست‌های کلان کشور جایگاهی ویژه یابد.
۳. ارتقاء آموزش، فرهنگ‌سازی و مشارکت عمومی
تغییر پایدار، بدون آگاهی عمومی و سرمایه اجتماعی، ممکن نیست. گسترش آموزش محیط زیستی در مدارس، توانمندسازی جوامع محلی، استفاده مؤثر از ظرفیت رسانه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد، از ملزومات تحقق یک جامعه دوستدار طبیعت است.
در پایان، نباید فراموش کنیم که محیط زیست، زیرساخت همه ابعاد توسعه است. تحقق اهداف توسعه پایدار و حفظ منابع بین‌نسلی، مستلزم عزم ملی، انسجام نهادی و نگاه راهبردی است. اگر با اراده‌ای همگانی و سیاست‌هایی هماهنگ به میدان بیاییم، می‌توانیم نه‌فقط تهدیدات زیست‌محیطی را کنترل کنیم، بلکه آینده‌ای ایمن‌تر و سالم‌تر برای نسل‌های آینده رقم بزنیم.
ارسال نظرات