روز جنگلبان؛ نگاه نو به پاسداران خاموش طبیعت
یادداشت، سید مهدی مهیایی، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان: جنگلبانی در ایران، به‌ویژه در استان‌هایی نظیر گلستان که از تنوع اکولوژیکی بالا، جنگل‌های باارزش هیرکانی، مراتع میان‌بند و زیست‌بوم‌های حساس برخوردار است ،نه صرفاً یک شغل، بلکه وظیفه‌ای حاکمیتی در خط مقدم صیانت از سرمایه‌های ملی به شمار می‌آید.
حضور میدانی جنگلبانان در نقاط دورافتاده، گاه تنها مانع جدی در برابر تخریب، تصرف، آتش‌سوزی و قاچاق منابع طبیعی است. با این حال، نمی‌توان از واقعیتی مهم چشم پوشید؛ شرایط کاری، معیشتی و پشتیبانی از این قشر با سطح انتظارات و مأموریت‌های سنگین‌شان هم‌خوان نیست.
کمبود نیروی انسانی، فرسودگی تجهیزات، محدودیت اعتبارات، و خلأهای قانونی در حمایت حقوقی و امنیتی از جنگلبانان، چالش‌هایی است که بدون مواجهه صادقانه و اقدام مؤثر پیامدهایی جبران‌ناپذیر در پی خواهد داشت. نمی‌توان از جنگلبان انتظار ایستادگی در برابر سوداگران طبیعت داشت اما در برابر تهدیدها، حمایت کافی مادی و حقوقی از او دریغ شود.
از سوی دیگر، حفاظت از منابع طبیعی صرفاً وظیفه نهادهای دولتی نیست بلکه نیازمند شکل‌گیری یک اراده اجتماعی فراگیر است. هیچ ساختاری بدون مشارکت جوامع محلی، تشکل‌های مردمی و فرهنگ‌سازی عمومی، نمی‌تواند به حفاظت مؤثر از جنگل‌ها و منابع طبیعی دست یابد. توسعه طرح‌های مشارکتی جنگلداری، آموزش‌های محیط‌زیستی، جلب همکاری شوراهای روستایی و نهادهای محلی، باید جزو راهبردهای پایدار استان‌ها در حوزه منابع طبیعی باشد.
در این میان ظرفیت فناوری‌های نوین می‌تواند نقطه عطفی در تحول مدیریتی این حوزه ایجاد کند. ابزارهایی نظیر پهپادها، سامانه‌های هشدار آتش‌سوزی، تصاویر ماهواره‌ای، هوش مصنوعی و الگوریتم‌های تحلیل داده امروز نه‌تنها در دسترس است، بلکه شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی نیز توان بومی‌سازی و توسعه آنها را دارند. اگر این فناوری‌ها با تجربه میدانی جنگلبانان و ظرفیت جوامع محلی ترکیب شود می‌توان به تحقق مدیریت هوشمند و آینده‌نگر منابع طبیعی امیدوار بود.
در استان گلستان، که تنوع اقلیمی و پوشش جنگلی و مرتعی آن با معیشت و زیست مردم پیوند مستقیم دارد حفاظت از منابع طبیعی صرفاً یک دغدغه محیط‌زیستی نیست بلکه مسئله‌ای کلیدی در امنیت اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی استان به شمار می‌رود. از این‌رو، نگاه به جنگلبانی باید از سطح عملیاتی فراتر رفته و به بخشی از سیاست‌گذاری توسعه متوازن استان تبدیل شود.
استانداری گلستان و معاونت امور عمرانی ، با همکاری نزدیک دستگاه‌های مسئول، همواره حمایت از جنگلبانان، ارتقای تجهیزات حفاظتی، پیگیری تأمین اعتبارات مورد نیاز و نیز بسترسازی برای استفاده از فناوری‌های نو را در دستور کار داشته و این مسیر با جدیت ادامه خواهد یافت. صیانت از منابع طبیعی، نیازمند تداوم توجه، برنامه‌ریزی مسئولانه و مشارکت فراگیر است .ما در این مسیر، در کنار جنگلبانان خواهیم بود.
ارسال نظرات