کد خبر: ۳۱۹
۱۳:۴۲
۰۸ دی ۱۴۰۳
رئیس کمیته نفت و انرژی شورای تخصصی هوش مصنوعی ایران

هوش مصنوعی، فرصتی بی‌نظیر برای تحول صنعت انرژی ایران

رئیس کمیته نفت و انرژی شورای تخصصی هوش مصنوعی ایران، به تشریح ساختار کمیته تحت مدیریت خود، چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو و همچنین اقدامات مرتبط با توسعه هوش مصنوعی در صنعت انرژی کشور پرداخت.

تیرگر در مصاحبه‌ای اختصاصی با خبرنگار اقتصاد هیرکان در توضیح ساختار کمیته گفت:  
«ما در کمیته نفت و انرژی، هشت کارگروه تخصصی داریم که هر کدام به یکی از بخش‌های کلیدی صنعت انرژی کشور اختصاص یافته‌اند؛ از نفت، گاز و پتروشیمی گرفته تا انرژی‌های تجدیدپذیر و هسته‌ای. هر کارگروه دارای یک رئیس و یک دبیر است که مسئولیت برنامه‌ریزی و هماهنگی فعالیت‌های گروه را بر عهده دارند. اعضای دیگر هم بر اساس تخصص و توانمندی‌هایشان به این کارگروه‌ها اضافه شده‌اند. هدف اصلی ما این است که از دانش و تجربه همه اعضا برای توسعه کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت انرژی استفاده کنیم.»

وی همچنین به وضعیت فعلی استفاده از هوش مصنوعی در صنعت انرژی ایران اشاره کرد و گفت:  
«باید بگویم که ما در سال‌های اخیر گام‌های خوبی برداشته‌ایم. به‌ویژه در بخش خصوصی، شاهد پیشرفت‌های ملموسی بوده‌ایم. مثلاً در حوزه‌هایی مثل پیش‌بینی تعمیرات تجهیزات، بهینه‌سازی تولید و مدیریت شبکه‌ها نتایج خوبی حاصل شده است. حتی برخی دانشگاه‌ها و شرکت‌ها پروژه‌های موفقی در زمینه‌هایی مثل نظارت بر تجهیزات صنعتی و پیش‌بینی مصرف انرژی داشته‌اند. اما اگر بخواهم صادقانه بگویم، هنوز فاصله زیادی با استانداردهای جهانی داریم. این عقب‌ماندگی بیشتر به دلیل کمبود زیرساخت‌ها، نیروی انسانی متخصص و نبود سیاست‌های حمایتی جامع است.»

تیرگر در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از هوش مصنوعی در شرایط اقتصادی فعلی کشور توجیه‌پذیر است، اظهار داشت:  
«بدون شک، استفاده از هوش مصنوعی یک ضرورت است، نه یک انتخاب. شاید در کوتاه‌مدت هزینه توسعه این فناوری بالا باشد، اما در بلندمدت قطعاً سودآوری آن چشمگیر است. هوش مصنوعی می‌تواند به کاهش هدررفت منابع، بهینه‌سازی استخراج و افزایش بهره‌وری کلی صنعت نفت کمک کند. حتی در شرایط سخت اقتصادی هم باید روی پروژه‌هایی تمرکز کنیم که بازدهی سریع‌تری دارند. اگر امروز این مسیر را آغاز نکنیم، در آینده به یک مصرف‌کننده صرف فناوری تبدیل خواهیم شد، و این یعنی وابستگی بیشتر به کشورهای دیگر.»

وی همچنین به اهمیت هوش مصنوعی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد و گفت:  
«هوش مصنوعی می‌تواند نقش بزرگی در افزایش بهره‌وری انرژی‌های تجدیدپذیر ایفا کند. این فناوری می‌تواند در پیش‌بینی تولید، مدیریت شبکه‌های توزیع و حتی بهینه‌سازی مصرف انرژی به ما کمک کند. اما چرا تمرکز اصلی ما همچنان روی نفت و گاز است؟ دلیلش وابستگی ساختاری اقتصاد کشور به این منابع است. البته این نباید باعث شود که از اهمیت انرژی‌های تجدیدپذیر غافل شویم. مشکلاتی مثل ناترازی انرژی و کمبود گاز نشان داده‌اند که باید به فکر تنوع‌بخشی به منابع انرژی‌مان باشیم. من معتقدم که دولت چهاردهم می‌تواند با برنامه‌ریزی دقیق، گام‌های مهمی در این مسیر بردارد.»

تیرگر در زمینه مزایای هوش مصنوعی، افزایش شفافیت و کاهش فساد در صنایع نفت و گاز هم گفت:  
«هوش مصنوعی می‌تواند الگوهای غیرعادی در داده‌ها را شناسایی کرده و سوءاستفاده‌ها را کاهش دهد. به عنوان مثال، این فناوری می‌تواند انحراف در تخصیص منابع یا سوءاستفاده از قراردادها را به‌سرعت تشخیص دهد. از سوی دیگر، خودکارسازی فرآیندها، دخالت انسانی را کاهش می‌دهد و این خود به شفافیت بیشتر کمک می‌کند. البته باید توجه داشت که تحقق این اهداف نیازمند اراده سیاسی قوی و زیرساخت‌های مناسب است.»

در مورد اقدامات انجام‌شده برای بهره‌گیری از هوش مصنوعی، رئیس کمیته نفت و انرژی توضیح داد:  
«ما با همکاری پژوهشگاه صنعت نفت، تدوین یک استراتژی جامع برای توسعه هوش مصنوعی را آغاز کرده‌ایم. همچنین، هر چهار شرکت اصلی وزارت نفت در حال تهیه نقشه راه اختصاصی خود هستند. علاوه بر این، بازدیدهایی از کشورهای عضو اوپک نفتی و گازی برنامه‌ریزی شده تا بتوانیم از تجربیات آن‌ها استفاده کنیم. نکته مهم این است که برای پیشرفت سریع‌تر باید از همکاری‌های بین‌المللی هم بهره ببریم.»

تیرگر در پایان این گفت‌وگو تأکید کرد:  
«هوش مصنوعی فقط یک ابزار فناورانه نیست، بلکه تحولی بنیادین است که می‌تواند بهره‌وری، شفافیت و رقابت‌پذیری صنعت انرژی ایران را به‌طور چشمگیری افزایش دهد. این فناوری فرصتی بی‌نظیر برای ماست که باید با برنامه‌ریزی درست و تلاش جمعی از آن استفاده کنیم. امیدوارم با تلاش‌هایی که انجام می‌دهیم، بتوانیم آینده‌ای روشن‌تر برای صنعت انرژی کشور رقم بزنیم.»

طراحی و تولید: ایران سامانه